Twarde, nieregularne bryły, które blokują palnik i utrudniają spalanie – spieki w piecu na ekogroszek to zmora wielu użytkowników kotłów z podajnikiem. Ich powstawanie to jasny sygnał, że proces spalania nie przebiega prawidłowo, co prowadzi do marnowania opału, większej emisji zanieczyszczeń i ryzyka uszkodzenia urządzenia. Na szczęście, w 99% przypadków problem ten można rozwiązać samodzielnie.

W tym kompleksowym poradniku wyjaśniamy, dlaczego w piecu na ekogroszek robią się spieki, czym różnią się spieki koksowe od żużlowych i jak zlikwidować spieki, dostosowując ustawienia kotła i wybierając odpowiednie paliwo.

Dlaczego w piecu na ekogroszek robią się spieki? Główne przyczyny

Powstawanie spieków to złożony proces, ale jego źródło leży zazwyczaj w jednym z dwóch obszarów (lub ich kombinacji):

1. Zła jakość paliwa: Używanie ekogroszku o nieodpowiednich parametrach, przede wszystkim o zbyt wysokiej spiekalności.
2. Nieprawidłowe ustawienia kotła: Najczęściej chodzi o złą proporcję między ilością podawanego paliwa, a ilością dostarczanego powietrza (nadmuchu).

Aby skutecznie rozwiązać problem, musimy najpierw zrozumieć, z jakim rodzajem spieku mamy do czynienia.

Spieki koksowe w piecu na ekogroszek – problem ze spiekalnością węgla

To najczęstsza przyczyna problemów z nowoczesnymi kotłami retortowymi.

Czym są spieki koksowe?

Spieki koksowe to twarde, porowate, ale stosunkowo lekkie bryły, które wyglądają jak posklejane ze sobą, niedopalone kawałki węgla. Powstają, gdy węgiel pod wpływem wysokiej temperatury przechodzi w stan plastyczny, “mięknie” i skleja się ze sobą, zamiast spalać się w formie sypkiego żużu.

Dlaczego powstają?

Główną i niemal jedyną przyczyną powstawania spieków koksowych jest zła jakość węgla, a konkretnie jego zbyt wysoki wskaźnik spiekalności (RI – Wskaźnik Rogi). Parametr ten określa zdolność węgla do tworzenia właśnie takich plastycznych, sklejonych form.

Jak sobie z nimi radzić?

Jeśli w Twoim popielniku dominują spieki koksowe, rozwiązanie jest jedno: musisz zmienić dostawcę opału. Żadne zmiany ustawień kotła nie rozwiążą problemu węgla, który ma fundamentalnie złą właściwość.

• Sprawdzaj parametr RI: Kupując ekogroszek, zawsze sprawdzaj wskaźnik spiekalności. W kotłach retortowych powinien on być jak najniższy, najlepiej poniżej 20 RI, a ideałem jest wartość bliska zeru.
• Kupuj certyfikowany opał: Wybieraj ekogroszek od sprawdzonych producentów, którzy na workach podają pełną specyfikację paliwa, w tym wskaźnik RI.

Spieki żużlowe w piecu na ekogroszek – problem z topieniem popiołu

To drugi, nieco rzadszy typ spieków, który jest związany nie z samym węglem, a z jego niepalną częścią – popiołem.

Czym są spieki żużlowe?

Spieki żużlowe to bardzo twarde, ciężkie, często szkliste i nieregularne bryły o ciemnym kolorze. Wyglądem przypominają zastygłą lawę lub kamienie. Powstają, gdy popiół w palenisku osiąga swoją temperaturę topnienia, przechodzi w stan płynny (żużel), a następnie zastyga w chłodniejszych strefach palnika.

Dlaczego powstają?

Ich powstawanie ma dwie główne przyczyny:

1. Zbyt wysoka temperatura w palenisku: Najczęściej jest to efekt zbyt dużej mocy nadmuchu (wentylatora) w stosunku do ilości podawanego paliwa. Zbyt duża ilość tlenu gwałtownie podnosi temperaturę i topi popiół.
2. Niska jakość węgla: Używanie opału, którego popiół ma bardzo niską temperaturę topnienia.

Jak sobie z nimi radzić?

W tym przypadku rozwiązaniem jest przede wszystkim korekta ustawień sterownika kotła.

• Zmniejsz moc nadmuchu: To pierwsza rzecz, którą musisz zrobić. Zmniejsz siłę wentylatora o 2-3% i obserwuj pracę kotła przez kilkadziesiąt minut. Powtarzaj ten proces, aż znajdziesz optymalną wartość, przy której płomień jest stabilny, a spieki żużlowe przestają się tworzyć.
• Sprawdź paliwo: Jeśli mimo znacznego obniżenia nadmuchu problem wciąż występuje, może to oznaczać, że używasz węgla o bardzo niskiej temperaturze topnienia popiołu.

Jak zlikwidować spieki w piecu na ekogroszek? Praktyczny poradnik

1. Zdiagnozuj problem: Sprawdź, czy w Twoim popielniku dominują lekkie spieki koksowe, czy ciężkie spieki żużlowe.
2. Sprawdź swój opał: Przeczytaj specyfikację na worku. Jeśli wskaźnik spiekalności (RI) jest wysoki (powyżej 20), to jest główny winowajca – zmień paliwo. Więcej informacji znajdziesz w naszym poradniku Rodzaje ekogroszku.
3. Skoryguj ustawienia: Jeśli paliwo jest dobrej jakości, skup się на ustawieniach. Głównym podejrzanym jest zbyt duży nadmuch. Zmniejszaj go stopniowo, obserwując płomień i jakość popiołu. Pamiętaj, aby zmieniać tylko jeden parametr na raz!
4. Regularnie czyść palnik: Nie dopuszczaj do gromadzenia się dużych ilości popiołu i małych spieków, które mogą z czasem narastać. Regularne czyszczenie palnika (np. raz na tydzień) jest kluczowe.

Jak ustawić piec na ekogroszek, żeby nie było spieków? Kluczowe zasady

Kluczem do spalania bez spieków jest osiągnięcie “złotego środka” – idealnej równowagi między ilością podawanego paliwa a ilością dostarczanego powietrza. Celem jest uzyskanie jak najwyższej temperatury i pełnego spalania, ale bez przekraczania temperatury topnienia popiołu. Proces ten wymaga cierpliwości i obserwacji, ale można go sprowadzić do kilku prostych kroków.

1. Zacznij od ustawień fabrycznych: Zawsze rozpoczynaj regulację od wartości startowych zalecanych przez producenta Twojego kotła.
2. Oceń problem: Po kilku godzinach pracy sprawdź, co dominuje w popielniku. Jeśli są to lekkie, porowate spieki koksowe, problemem jest węgiel – żadne ustawienia tu nie pomogą, musisz zmienić opał na taki o niższej spiekalności (RI). Jeśli natomiast znajdujesz twarde, ciężkie spieki żużlowe, problem leży w ustawieniach.
3. Skup się na nadmuchu: Najczęstszym winowajcą powstawania spieków żużlowych jest zbyt duży nadmuch. Zmniejsz moc wentylatora o 2-3% i odczekaj co najmniej 30 minut, aby zobaczyć efekt. Prawidłowy płomień powinien być intensywnie żółty i stabilny, a kopczyk żaru powinien równomiernie pokrywać całe palenisko.
4. Dostosuj dawkę paliwa: Jeśli zmniejszenie nadmuchu powoduje, że kocioł nie może osiągnąć zadanej temperatury, oznacza to, że dawka paliwa jest zbyt mała. Aby ją zwiększyć, skróć czas przerwy w podawaniu o kilka sekund (np. z 65 na 60 sekund). Pamiętaj, że większa dawka opału może wymagać ponownego, delikatnego zwiększenia mocy nadmuchu.
5. Zmieniaj tylko jeden parametr na raz: To absolutnie najważniejsza zasada. Zmień jedno ustawienie, odczekaj, zaobserwuj, co się stało, i dopiero wtedy podejmuj kolejną decyzję. Tylko w ten sposób dojdziesz do optymalnej konfiguracji dla Twojego domu, komina i konkretnej partii ekogroszku.

 

Najczęstsze Pytania (FAQ)

Czy mogę rozkruszyć spieki i spalić je ponownie?

Nie jest to zalecane. Spieki, szczególnie żużlowe, to w dużej mierze niepalny popiół i kamień. Ich ponowne wrzucenie na palnik może tylko pogorszyć sytuację i zanieczyścić palenisko. Należy je traktować jako odpad.

Czy droższy ekogroszek gwarantuje brak spieków?

Cena często idzie w parze z jakością. Droższy, certyfikowany ekogroszek od renomowanego producenta zazwyczaj ma gwarantowany, niski wskaźnik spiekalności (RI), co minimalizuje ryzyko powstawania spieków koksowych.

Mój piec jest nowy, a i tak tworzą się spieki. Dlaczego?

Najprawdopodobniej problemem nie jest piec, a albo zła jakość paliwa, albo fabryczne ustawienia sterownika, które nie są optymalne dla Twojego komina i warunków. W takim przypadku konieczna jest ręczna korekta ustawień, zgodnie z naszym poradnikiem, lub wezwanie autoryzowanego serwisanta.

Pamiętaj, że prawidłowe spalanie to klucz do taniego i ekologicznego ogrzewania. Dowiedz się więcej, czytając nasz kompletny przewodnik o ogrzewaniu na ekogroszek.