Dzielnica sanatoryjno-uzdrowiskowa w Ustroniu Zawodziu byÅ‚a najwiÄ™kszÄ… tego typu inwestycjÄ… w powojennej Polsce. Teraz czeka jÄ… wielka rozbudowa, za której projekt odpowiedzialne sÄ… dwie Å›lÄ…skie pracownie: Macieja Franty i Roberta Koniecznego. Architekci zapowiadajÄ… twórczÄ… i krajobrazowÄ… kontynuacjÄ™ dawnego kompleksu oraz powstanie kurortu uzdrowiskowego na najwyższym poziomie.
Budowany od lat 60. zespóÅ‚ leczniczo-rehabilitacyjny w Ustroniu Zawodziu to dzieÅ‚o Henryka Buszki, Aleksandra Franty i Tadeusza Szewczyka. Po latach modernistyczna zabudowa rozlokowana na zielonych stokach Równicy staÅ‚a siÄ™ symbolem Ustronia, a charakterystyczne domy wczasowe w ksztaÅ‚cie piramid – ikonÄ… Å›lÄ…skiej architektury.
Obecnie kompleks planuje rozbudować American Heart of Poland, wÅ‚aÅ›ciciel wiÄ™kszoÅ›ciowego pakietu PrzedsiÄ™biorstwa Uzdrowiskowego UstroÅ„. Projekt tej inwestycji stanowi wielkie wyzwanie, któremu majÄ… sprostać poÅ‚Ä…czone siÅ‚y dwóch nagradzanych, Å›lÄ…skich pracowni: Franta Group, prowadzonej przez Macieja FrantÄ™ – prywatnie wnuka jednego z gÅ‚ównych projektantów powojennego uzdrowiska – oraz KWK Promes Roberta Koniecznego.
"Dzielnica nigdy nie zostaÅ‚a w peÅ‚ni ukoÅ„czona. Planowano 28 domów wypoczynkowych w ksztaÅ‚cie piramid, a powstaÅ‚o 17. Z kolei potężny szpital i sanatorium majÄ… dziÅ› obÅ‚ożenie tylko na poziomie 60%. Brakuje bowiem Å‚óżek na pobyt dla kuracjuszy i pacjentów. Rozbudowa dzielnicy uzdrowiskowej pozwoli zwiÄ™kszyć liczbÄ™ zabiegów z 6 do aż 10 tysiÄ™cy dziennie. WiÄ™ksza liczba osób bÄ™dzie mogÅ‚a być tu leczona i rehabilitowana" – wyjaÅ›nia gÅ‚ówny sens rozbudowy Maciej Franta.
Punktem wyjÅ›cia nowej koncepcji dla uzdrowiska byÅ‚a analiza miejsca i jego potrzeb, ale również dawnych planów. "UstroÅ„ Zawodzie to jeden z najlepszych przykÅ‚adów w Polsce wkomponowania nowoczesnej architektury w górski krajobraz. Piramidy wyglÄ…dajÄ… jak skaÅ‚y swobodnie rozrzucone po lesistym stoku, ale po analizie rysunków naszych poprzedników, odkryliÅ›my, że to nie tylko przemyÅ›lana kompozycja, ale wrÄ™cz matematyczny wzór. Chcemy siÄ™ w niego wpisać i twórczo kontynuować myÅ›l tercetu Buszki, Franty i Szewczyka" – tÅ‚umaczy Robert Konieczny.
ZespoÅ‚y Franty i Koniecznego wspólnie pracowaÅ‚y nad caÅ‚oÅ›ciowÄ… koncepcjÄ… urbanistyczno-architektonicznÄ… rozbudowy dzielnicy. "To kompleksowy plan rozwoju uzdrowiska na kolejne dekady. Takie caÅ‚oÅ›ciowe podejÅ›cie, które cechowaÅ‚o również projekt zespoÅ‚u mojego dziadka, ma uchronić dzielnicÄ™ przed chaotycznÄ… zabudowÄ…, a od lat 90. w okolicy powstajÄ… przypadkowe inwestycje. Ten cenny przyrodniczo i kulturowo zespóÅ‚ wymaga opieki, a po tylu latach od wbudowania – również swego rodzaju rehabilitacji. Projektowane przez nas obiekty majÄ… wzmocnić istniejÄ…cy ukÅ‚ad oraz zwiÄ™kszyć dostÄ™pność i atrakcyjność uzdrowiska" – przekonuje Franta.
Planowane sÄ… trzy nowe budynki w ksztaÅ‚cie nawiÄ…zujÄ…cym do dawnych piramid. Z daleka majÄ… wyglÄ…dać prawie identycznie jak te powojenne, dopiero z bliska bÄ™dzie można odkryć ich wspóÅ‚czesnÄ… proweniencjÄ™. "Pierwotne domy wczasowe majÄ… doklejone balkony, my traktujemy piramidy jak skalne masywy, w których drążymy. W ten sposób we wgÅ‚Ä™bieniach powstanÄ… obszerne loggie, dziÄ™ki czemu duże przeszklenia budynków zyskajÄ… potrzebne zacienienie i nie bÄ™dÄ… siÄ™ przegrzewać latem. Z kolei od doÅ‚u zamierzamy mocno podciąć kubatury, aby zminimalizować ingerencjÄ™ obiektów w zbocze" – tÅ‚umaczy Konieczny. Każda z nowych piramid bÄ™dzie mieć podobny ukÅ‚ad dwóch wierzchoÅ‚ków różnej wysokoÅ›ci, jednak pomiÄ™dzy nimi powstanie nowatorski, siodÅ‚owy dach pokryty trawÄ…. Organiczna forma zadaszenia ma być znakiem wspóÅ‚czesnych możliwoÅ›ci technologicznych, ale i nacisku na zrównoważone budownictwo.
Sercem caÅ‚ego zaÅ‚ożenia bÄ™dzie nowy deptak biegnÄ…cy wzdÅ‚uż obecnej gÅ‚ównej drogi przecinajÄ…cej dzielnicÄ™ z póÅ‚nocny na poÅ‚udnie. "W okresie budowy Zawodzia dominowaÅ‚o inne myÅ›lenie o komunikacji, w tamtych czasach faworyzowano ruch koÅ‚owy. Chcemy tÄ™ przestrzeÅ„ przeksztaÅ‚cić – dodać deptak, Å›cieżkÄ™ rowerowÄ…, szerokie i bezpieczne przejÅ›cia, których tam dziÅ› brakuje. Teren stanie siÄ™ bardziej atrakcyjny dla spacerowiczów, bo wzdÅ‚uż deptaku nanizane bÄ™dÄ… funkcje ogólnodostÄ™pne, jak stacja kolejki linowej, pijalnia wód, knajpki" – wyjaÅ›nia Franta. Droga wraz przestrzeniÄ… dla pieszych i rowerzystów stanie siÄ™ rodzajem górskiego deptaku, z którego bÄ™dzie można podziwiać widoki na masyw Beskidu ÅšlÄ…skiego, w tym WielkÄ… CzantoriÄ™. Zapowiada siÄ™ zatem bliźniak bulwaru, który biegnie w dole – tuż nad WisÅ‚Ä….
Poniżej drogi z deptakiem powstanÄ… dwa nowe budynki, nazwane przez architektów klinowcami. "PrzeglÄ…dajÄ…c stare projekty uzdrowiska natrafiliÅ›my na zapominanÄ… dziÅ› koncepcjÄ™ tzw. cokoÅ‚owców. GÅ‚ówna droga rozdziela kompozycjÄ™ Buszki, Franty i Szewczyka. Powyżej niej powstawaÅ‚y sterczÄ…ce piramidy, natomiast poniżej jej poziomu planowano ich odwrócone odpowiedniki, czyli wÅ‚aÅ›nie cokoÅ‚owce. Ich pÅ‚askie dachy miaÅ‚y być rozlegÅ‚ymi tarasami, a piÄ™tra przyrastaÅ‚yby w dóÅ‚ wraz z opadaniem stoku. W naszej wersji dachy stajÄ… siÄ™ zielonymi polanami, na jednej z nich znalazÅ‚o siÄ™ nawet miejsce na nowÄ… pijalniÄ™ wód" – wyjaÅ›nia Konieczny. Architekci zapowiadajÄ… minimalnÄ… ingerencjÄ™ w zastany krajobraz. Klinowce majÄ… być posadowione w miejscu istniejÄ…cych polan, aby jak najmniejsza liczba drzew ucierpiaÅ‚a. "Jakby ktoÅ› wypoziomowaÅ‚ polany i schowaÅ‚ pod nimi budynki. BÄ™dÄ… praktycznie niewidoczne z dalszych perspektyw, bo ich kubatury przesÅ‚oni las" – tÅ‚umaczy ideÄ™ klinowców Franta.
Planowana rozbudowa uzdrowiska ma też rozwiÄ…zać najwiÄ™ksze bolÄ…czki dzielnicy – podniesiony zostanie standard, który obecnie w wielu miejscach odstaje już od oczekiwaÅ„ wspóÅ‚czesnych kuracjuszy, oÅ›rodek bÄ™dzie też bardziej zszyty z miastem. Obecnie jest to odizolowana enklawa. ScalÄ… jÄ… z poÅ‚ożonym poniżej miastem nowe poÅ‚Ä…czenia: planowana kolejka linowa oraz nowe Å›cieżki rowerowe i piesze. Te ostatnie majÄ… wykorzystać malownicze jary, które przecinajÄ… poroÅ›niÄ™te bukami zbocza Równicy. Åšcieżki w formie delikatnych trapów bÄ™dÄ… zawieszone ponad poziomem gruntu, aby nie ingerować w topografiÄ™ jarów ani nie pogÅ‚Ä™biać procesów erozyjnych. Woda bÄ™dzie mogÅ‚a swobodnie pod nimi przepÅ‚ywać, a zwierzÄ™ta migrować.
"JesteÅ›my przekonani, że przemyÅ›lana rozbudowa Zawodzia odnoszÄ…ca siÄ™ z szacunkiem do zastanego kontekstu architektonicznego, jak i z poszanowaniem przyrody podniesie rangÄ™ uzdrowiska. Nasz projekt w poÅ‚Ä…czeniu z ambitnymi planami inwestora stanowiÄ… szansÄ™ na wykreowanie w Ustroniu kurortu uzdrowiskowego o europejskiej randze. Po 60 latach od rozpoczÄ™cia budowy Zawodzia bÄ™dziemy mogli dokoÅ„czyć dzieÅ‚o naszych poprzedników, w tym kompozycjÄ™ sÅ‚ynnych piramid, jak i caÅ‚ej dzielnicy, co da miastu nowe perspektywy rozwoju na nastÄ™pne dziesiÄ™ciolecia" – zapewniajÄ… wspólnie obaj architekci.
DuÅ„skie studio architektoniczne MAST, we wspóÅ‚pracy z gminÄ… Segrate, planuje przeksztaÅ‚cić dawny kamienioÅ‚om w nowoczesny park, który poÅ‚Ä…czy otaczajÄ…ce go dzielnice i stworzy nowe miejsce do relaksu i spotkaÅ„ dla MediolaÅ„czyków.
Poznaniacy! Rusza kolejna, 23. edycja konkursu o NagrodÄ™ Jana Baptysty Quadro. Jest to wyjÄ…tkowa okazja do wybrania najlepszych budynków, które powstaÅ‚y na terenie Waszego miasta w ubiegÅ‚ym roku.
W chiÅ„skim mieÅ›cie Haikou, oprócz biblioteki Wormhole projektu studia MAD, powstaje również nowa inwestycja Fujimoto Architects. Projekt jest kolejnym etapem planu przebudowy nadbrzeża Haikou, obejmujÄ…cym aż szesnaÅ›cie budynków.
LondyÅ„skie studio architektury Boano Prišmontas stworzyÅ‚o prefabrykowane „domowe biuro” z drewna, które można zbudować w ciÄ…gu jednego dnia. Projekt powstaÅ‚ w odpowiedzi na wciąż rosnÄ…cÄ… liczbÄ™ osób pracujÄ…cych w domu z powodu pandemii koronawirusa. My Room in the Garden powstaÅ‚ w ramach Peckham Design Trail podczas tegorocznego London Design Festival.
Komentarze
Architectu moderuje komentarze do ułatwiania świadomej, merytorycznej, cywilnej rozmowy. Obraźliwe, bluźniercze, autopromocyjne, wprowadzające w błąd, niespójne lub
nietypowe komentarze zostaną odrzucone. Moderatorzy pracują w godzinach pracy i akceptują tylko komentarze napisane w języku polskim.
comments powered by Disqus
Newsletter Architectu
Otrzymuj informacjÄ™ o nowych wpisach, produktach, wywiadach.
Strona korzysta z plików cookie w celu realizacji usług zgodnie z Polityką prywatności. Możesz określić warunki przechowywania lub dostępu do cookie w Twojej przeglądarce lub konfiguracji usługi.
Komentarze
Architectu moderuje komentarze do ułatwiania świadomej, merytorycznej, cywilnej rozmowy. Obraźliwe, bluźniercze, autopromocyjne, wprowadzające w błąd, niespójne lub nietypowe komentarze zostaną odrzucone. Moderatorzy pracują w godzinach pracy i akceptują tylko komentarze napisane w języku polskim.