Architektura salutogenna. Zdrowia szukaj w otoczeniu
Ludzkość od wieków poszukuje źródła zdrowia i długowieczności. Dziś również chcemy utrzymywać nasze ciała w jak najlepszej formie, aby móc cieszyć się życiem przez kolejne dziesięciolecia. Czy może nam w tym pomóc architektura i projektowanie? Okazuje się, że tak!
Badania, które w latach 70. ubiegłego wieku rozpoczął Aaron Antonovsky, socjolog i profesor medycyny, miały na celu znalezienie powiązania pomiędzy stylem życia i jakością otoczenia a stanem zdrowia i zadowolenia człowieka. Analizy doprowadziły go do stworzenia teorii stresorów – czynników otoczenia, które wpływają negatywnie na samopoczucie człowieka oraz przyczyniają się do powstawania chorób i zaburzeń pracy organizmu. Teorię tę nazwał salutogenezą, co dosłownie oznacza „pochodzenie zdrowia”. Badacz postulował wyeliminowanie z otoczenia, na ile to możliwe, czynników powodujących stres, a także dążenie do zadowolenia i wewnętrznej harmonii, aby jak najdłużej móc chwalić się doskonałym stanem zdrowia.
Tę interesującą teorię szybko przysposobili badacze innych dziedzin, również architektury. Już w latach 90., czyli niecałe 20 lat po opublikowaniu badań Antonowsky’ego, Alan Dilani zasugerował, aby metodę salutogeniczną zastosować nie tylko do leczenia, ale także do projektowania obiektów medycznych, wierząc, że zapewnienie pięknego i harmonijnego środowiska oraz wyeliminowanie z niego czynników powodujących niezadowolenie, frustrację lub smutek, pomoże pacjentom w szybszym powrocie do zdrowia poprzez wspieranie ich samopoczucia psychicznego. Architekt zachęcał do projektowania nowoczesnych szpitali, za najważniejsze zasady projektowania przyjmując za trzy cechy sprzyjającego zdrowiu środowiska zrozumienie, poczucie sensu oraz łatwość w zarządzaniu.
Dilani postulował budowę takich szpitali, które pozwolą każdemu z dochodzących do zdrowia pacjentów na poczucie prywatności, samodzielności i przynależności do przypisanej mu przestrzeni. Miały się w nich znaleźć miejsca na prywatne rozmowy oraz przekazywanie wieści i rokowań – odosobnione i komfortowe miejsca, sprzyjające zrozumieniu swoich uczuć i okazywaniu wsparcia. To właśnie te cechy realizują postulat przestrzeni dającej poczucie zrozumienia. Poczucie sensu ma zaś przejawiać się w doskonałej organizacji przestrzeni szpitala, aby pacjenci mogli poczuć się bezpiecznie w przewidywalnym, stałym otoczeniu. Zakłada również włączenie do jego projektu elementów związanych ze sztuką, kulturą lub duchowością, które mają potencjał terapeutyczny. Łatwość w zarządzaniu ma natomiast wesprzeć codzienne starania pracowników szpitala, wychodząc na spotkanie ich potrzebom i ułatwiając opiekę nad chorymi.
Nie jest tajemnicą, że doskonałość, zarówno w projektowaniu, jak i w innych dziedzinach życia, jest niemal nieosiągalna. Malkontenci mogą postrzegać dążenie do stworzenie idealnego środowiska jako próżny trud motywowany utopijnym myśleniem. Warto jednak próbować i dążyć do jak najlepszych efektów, wdrażając do projektów szpitali, a także innych obiektów użyteczności publicznej takich jak szkoły, domy dziecka, urzędy, a nawet więzienia, zasady promowane przez Antonovsky'ego i Dilaniego.
źródło: archdaily.com
Bydgoskie Muzeum Okręgowe imienia Leona Wyczółkowskiego mieści się na reprezentacyjnej ulicy Gdańskiej. Aktualny stan budynku spowodował, że od 2009 roku jest on zamknięty dla zwiedzających, jednak doskonała lokalizacja tej zabytkowej kamienicy zmusiła władze do udostępnienia jej mieszkańcom i turystom. Ogłoszony właśnie przetarg na stworzenie dokumentacji projektowej daje nam nadzieję na kolejną perłę architektury w tym mieście.
Muzeum Rewolucji Kulturalnej, a raczej specyficzny kontekst, który je otacza, mogłoby śmiało służyć za jedną z ikon sprzeczności współczesnych Chin. Gmach, w którym mieści się wystawa propagująca idylliczny obraz tryumfu maoizmu i przemian z końca lat ’60, mieści się bowiem w centrum dzielnicy butików i usług przeznaczonych dla nowego mieszczaństwa. I chociaż stojące za przedsięwzięciem lokalne władze miasta Dayi, w prowincji Sichuan, podkreślają, że chodziło o zaznaczenie zależności między kulturą, a gospodarką, trudno nie dopatrywać się w zestawieniu muzeum z przestrzenią handlu deklaracji politycznej.
Paryska wystawa, pokazująca Tschumiego jako architekta, wykładowcę, teoretyka i pisarza, pokazuje proces tworzenia architektury jako serię problemów, idei i inspiracji oraz podejmuje próbę sformułowania współczesnej definicji architektury. Twórczość Tschumiego od 1975 roku do dzisiaj jest zaprezentowana w grupach tematycznych, których kluczem wyboru były najważniejsze pytania zadawane przez architekta podczas pracy: zarówno tej koncepcyjnej, teoretycznej, jak i stricte projektowej. Głównym tematem wystawy jest zatem sam proces, podczas którego idea twórcy może przerodzić się w budynek.
Do 15 lipca trwa nabór do trzeciej edycji Międzynarodowego Konkursu FUTUWAWA. Dwie poprzednie pozwoliły zgromadzić i zaprezentować na portalu futuwawa.pl ponad 400 projektów dla Warszawy przyszłości z zakresu architektury, urbanistyki i sztuki w przestrzeni publicznej. Powstała w ten sposób strefa niczym nieograniczonego eksperymentu, która pozwala bawić się miastem, ale i poddać je dyskusji.
Komentarze
Architectu moderuje komentarze do ułatwiania świadomej, merytorycznej, cywilnej rozmowy. Obraźliwe, bluźniercze, autopromocyjne, wprowadzające w błąd, niespójne lub nietypowe komentarze zostaną odrzucone. Moderatorzy pracują w godzinach pracy i akceptują tylko komentarze napisane w języku polskim.