Flatiron Building

Flatiron Building

Flatiron Building, foto. Shutterstock

W historii wznoszenia wysokościowców Flatiron Building stanowi wciąż istotny punkt odniesienia dla miłośników architektury. 

Żeliwne żelazko

Flatiron Building, nazywany pierwotnie Budynkiem Fullera jest obecnie jednym z najsłynniejszych zabytków Nowego Jorku. Został ukończony w czerwcu 1902 r., zaledwie po roku budowy i położony jest przy skrzyżowaniu Fifth Avenue, Broadwayu oraz East 22nd Street, jednej z najbardziej elitarnych przestrzeni budowlanych w tamtym czasie. Oparty na planie trójkąta, 22 kondygnacyjny budynek liczy 87 metrów wysokości. Obecnie zlokalizowany jest przy 175 Fifth Avenue w dzielnicy Manhattan.  

Flatiron Building w fazie konstrukcji (1901-02), Credited to the Library of Congress [Public domain]

Flatiron, przypominający swoim kształtem żeliwne żelazko został zaprojektowany przez amerykańskiego architekta Daniela Burnhama. Budynek został wzniesiony zgodnie z kanonem stworzonym przez tzw. chicagowską szkołę architektoniczną. Burnham podczas prac nad projektem „Żelazka” inspirował się estetyką włoskiego oraz francuskiego renesansu; skorzystał również ze stylistki charakterystycznej dla popularnego wówczas prądu – Beaux Arts. Fundamentalny wpływ na ostateczny kształt wieżowca miał pracujący w firmie D. H. Burnham & Company, architekt Frederick P. Dinkelberg.

Flatiron Building, 
foto. Rob Young [CC BY 2.0]

Punkt orientacyjny

Budynek jako jeden z pierwszych wieżowców w Stanach Zjednoczonych został oparty na stalowym szkielecie, co pozwoliło w niezwykle szybkim tempie (co tydzień powstawało kolejne piętro) wwindować jego konstrukcję na wysokość 87 m. W najwęższym punkcie Flatiron liczy zaledwie 1, 82 m. szerokości, zaś jego zaokrąglony „dziób” nachylony jest pod kątem 25 stopni. Ten niezwykły kształt budynku wymusiła ciasna działka, na powierzchni której Burnham musiał umieścić swoje dzieło, jak się później okazało - przełomowe dla budownictwa drapaczy chmur na świecie.

Pięknie zdobiona fasada wieżowca,
foto. M.P. Tillema [CC BY-SA 3.0]

Wapienna fasada „Żelazka” udekorowana jest licznymi motywami roślinnymi oraz greckimi maszkaronami, co sygnalizuje, że Burnhamowi nigdy w pełni nie udało się uwolnić od przeszłych koncepcji architektonicznych. Pomimo tego rozwiązania zastosowane w tym budynku: stalowa rama konstrukcji, regularnie powtarzające się elementy elewacji czy przestronne windy, z czasem stały się kanoniczne dla drapaczy chmur na całym świecie.    

Co ciekawe, pomimo pozytywnej reakcji ze strony opinii publicznej, ówcześni specjaliści byli  krytycznie nastawieni do nowego budynku. Zarzucali, że nie nadaje się on do centrum miasta, że oszpeca elegancką okolicę. Jednak w 1966 r. Flatiron został uznany za punkt orientacyjny Nowego Jorku. W 1979 r. został włączony do Krajowego Rejestru Miejsc Historycznych.

Udostępnij wpis

Komentarze
Architectu moderuje komentarze do ułatwiania świadomej, merytorycznej, cywilnej rozmowy. Obraźliwe, bluźniercze, autopromocyjne, wprowadzające w błąd, niespójne lub nietypowe komentarze zostaną odrzucone. Moderatorzy pracują w godzinach pracy i akceptują tylko komentarze napisane w języku polskim.
comments powered by Disqus
Newsletter Architectu
Otrzymuj informację o nowych wpisach, produktach, wywiadach.

Strona korzysta z plików cookie w celu realizacji usług zgodnie z Polityką prywatności. Możesz określić warunki przechowywania lub dostępu do cookie w Twojej przeglądarce lub konfiguracji usługi.