Sagrada Familia
Posiadający status Bazyliki mniejszej secesyjny kościół usytuowany w stolicy Katalonii, Barcelonie. Jego budowę rozpoczęto w 1882 r., a wieże świątyni oddano do użytku w 1920 r., jednak całość konstrukcji do dnia dzisiejszego nie została ukończona. Na taki stan rzeczy miała wpływ m.in. tragiczna śmierć głównego architekta kościoła – Antoniego Gaudíego, a także spalenie przez anarchistów planów budowli podczas hiszpańskiej wojny domowej.
Pomysłodawcą Sagrady Familii był Josep María Bocabella. Kościół wykonany jest głównie z kamienia i liczy 120 m wysokości, 95 m długości oraz 60 m szerokości. Przez niektórych krytyków sztuki sytuowany jest w nurcie ekspresjonizmu, z uwagi na niepowtarzalny styl jaki wypracował Gaudí, który traktował budowę świątyni jako proces organiczny.
Początki Ekspiacyjnej Świątyni Świętej Rodziny, obecnie znanej jako Sagrada Familia, sięgają roku 1866, kiedy Josep Maria Bocabella i Dionisio Baixeras Verdaguer założyli Duchowe Stowarzyszenie Wielbicieli Świętego Józefa, które w 1874 r. rozpoczęło kampanię na rzecz budowy świątyni ekspiacyjnej. W 1881 r., dzięki różnym darowiznom, Stowarzyszenie nabyło działkę o powierzchni 12 800 m² położoną między ulicami Marina, Provença, Sardenya oraz Mallorca, gdzie zbudowano świątynię.
Pierwszy kamień pod budowę został położony w dniu Świętego Józefa, 19 marca 1882 r. Początkowo głównym architektem, odpowiedzialnym za projekt kościoła był Francisco de Paula del Villar y Lozano, który bardzo szybko zrezygnował z kontynuowania przedsięwzięcia. Na jego miejsce został zatrudniony Antonio Gaudí.
Po przejęciu projektu w 1883 r. Gaudí kontynuował rozpoczętą przez swojego poprzednika prace nad kryptą, która zakończyła się w 1889 r. Dzięki znacznej anonimowej darowiźnie wybitny architekt mógł zaproponować nowy, znacznie większy plan świątyni. Gaudí zdecydował się na porzucenie pomysłu wykonania konstrukcji w stylu neogotyckim na rzecz innowacyjnego i monumentalnego projektu zarówno pod względem formy jak i struktury.
W 1892 r. Rozpoczęto budowę fasady Narodzenia Pańskiego. W 1909 r. Gaudí zbudował prowizoryczne budynki szkoły Sagrada Familia w południowo-zachodnim rogu konstrukcji. W 1914 r. architekt postanowił skoncentrować się wyłącznie na budowie ekspiacyjnej świątyni Sagrada Familia. Od tego momentu swojego życia nie podejmował żadnej innej poważnej pracy. Cały swój wolny czas spędzał w położonym obok absydy warsztacie, używanym do produkcji modeli, rysunków, wzorów, rzeźb oraz fotografii. W 1923 r. wykonał ostateczny projekt naw na dachy. Prace budowlane postępowały jednak powoli. Pierwsza dzwonnica na fasadzie bożonarodzeniowej, poświęcona św. Barnabie, o wysokości 100 metrów została ukończona 30 listopada 1925 r. Była to jedyna ukończona wieża jeszcze za życia twórcy. W dniu 10 czerwca 1926 r. zmarł w wyniku odniesionych trzy dni wcześniej obrażeń, kiedy to wpadł pod rozpędzony tramwaj. 12 czerwca został pochowany w krypcie kościoła Sagrada Familia, gdzie jego szczątki spoczywają do dzisiaj.
Po tragicznej śmierci wizjonera kierownictwo nad projektem (do 1938 r.) przejął jego bliski współpracownik Domènec Sugrañes. Prace posuwały się powoli, ale stopniowo aż do lipca 1936 r., kiedy Hiszpanię ogarnęła wojna domowa. Rewolucjoniści podpalili kryptę oraz szkołę Sagrada Familia, zniszczyli także pracownię pierwotnie należącą do Gaudíego. Oryginalne plany, rysunki i fotografie kościoła przepadły.
Po zakończeniu działań wojennych pracę nad świątynią wznowiono. W latach 1939-1940 architekt Francesc de Paula Quintana, odrestaurował zniszczoną przez ogień kryptę i naprawił wiele zniszczonych kluczowych elementów, które następnie wykorzystano do kontynuowania budowy zgodnie z oryginalnym planem Gaudiego.
Przez kolejne lata w rozbudowę kościoła było zaangażowanych wielu architektów mających zaszczy współpracować w przeszłości z Antonio Gaudím. Kolejne zbiórki pieniędzy pozwalały na spokojne kontynuowanie projektu. W dekadę powstawały nowe elementy monumentalnej konstrukcji, jednak wciąż nie została ostatecznie ukończona.
Projekt Sagrady Familii wzorowany jest na tradycyjnych gotyckich i bizantyjskich katedrach. Intencją Gaudíego było wyrażenie swojej głębokiej wiary poprzez złożoną koncepcję architektoniczną. W swojej kreacji dążył on do stworzenia symbiozy między geometrią inspirowaną naturą a ikonografią chrześcijańską. W 2010 r. świątynia została konsekrowana przez papieża Benedykta XVI.
Wśród pięciu obiektów, które krytycy nominowali do ósmej już edycji Nagrody Architektonicznej POLITYKI za rok 2018, znalazło się miejsce dla przedstawiciela małej architektury. Enklawa przyrodnicza Bobrowisko w Starym Sączu to konstrukcja przenosząca turystę wprost na łono dzikiej przyrody. I co najważniejsze - robi to dyskretnie, nie psując naturalnej przestrzeni wokół siebie. Jest prosta i elegancka, nie chce być czymś więcej niż jest.
Decyzja o udziale Polski w Wystawie Światowej w Mediolanie została podjęta wyjątkowo późno, bo zaledwie półtora roku przed otwarciem tej prestiżowej imprezy. W porównaniu z poprzednią edycją to o kilkanaście miesięcy mniej na przygotowania. W 2010 roku polską ekspozycję zobaczyło ponad 8 milionów zwiedzających, a zdjęcia zainspirowanej ludową wycinanką elewacji były reprodukowane w mediach na całym świecie. Czy wciąż mamy szansę na powtórzenie tego sukcesu, skoro konkurs na projekt architektoniczny pawilonu jest nadal nierozwiązany, a do otwarcia imprezy zostało już mniej niż 12 miesięcy?
Tegoroczne weneckie Biennale ma dotyczyć relacji pomiędzy ponadnarodową nowoczesnością a tradycjami regionalnymi. Temat, stanowiący już od kilku lat oś debaty środowisk architektonicznych wydaje się mieć tradycję tak starą, tak kategoria architektury narodowej i stylów narodowych. Pytania: czy należy konserwować formy lokalne, czy trzeba jednak iść do przodu, nie oglądając się za siebie, nie są niczym nowym. Twórców żyjący pod koniec XIX wieku nękały podobne dylematy.
Amerykańskie miasta to nie tylko wieżowce, monumentalne budynki i przedmieścia z domami jednorodzinnymi. Najlepszym tego przykładem jest Waszyngton, wolny od wszelkich wysokościowców, pełen klasycznych budynków, kamienic, placów i zabytków. Waszyngton uznawany jest za najbardziej europejskie miasto Ameryki, ale i to może się niedługo zmienić.
Komentarze
Architectu moderuje komentarze do ułatwiania świadomej, merytorycznej, cywilnej rozmowy. Obraźliwe, bluźniercze, autopromocyjne, wprowadzające w błąd, niespójne lub nietypowe komentarze zostaną odrzucone. Moderatorzy pracują w godzinach pracy i akceptują tylko komentarze napisane w języku polskim.