Bernard Tschumi w Centre Pompidou. Jak rodzi się architektura?

Paryska wystawa, pokazująca Tschumiego jako architekta, wykładowcę, teoretyka i pisarza, pokazuje proces tworzenia architektury jako serię problemów, idei i inspiracji oraz podejmuje próbę sformułowania współczesnej definicji architektury. Twórczość Tschumiego od 1975 roku do dzisiaj jest zaprezentowana w grupach tematycznych, których kluczem wyboru były najważniejsze pytania zadawane przez architekta podczas pracy: zarówno tej koncepcyjnej, teoretycznej, jak i stricte projektowej. Głównym tematem wystawy jest zatem sam proces, podczas którego idea twórcy może przerodzić się w budynek.

PYTANIA ZADAWANE ARCHITEKTOWI

Rozważania, jakie obrazują projekty, szkice, wizualizacje, plakaty i filmy Tschumiego, zaprezentowane w Centre Pompidou, dotyczą m.in. nieharmonijnego rozwoju urbanistycznego poszczególnych części miast, relacji przestrzeni publicznej i prywatnej (Tschumi pyta, czy skoro przestrzeń publiczna ulega coraz większej prywatyzacji, to czy można upublicznić przestrzeń prywatną, tak, jak w wirtualnej rzeczywistości dzieje się to na Facebooku?), dialogu tradycji i nowoczesności oraz siły wizualnego aspektu architektury.

WSPÓLNE POCZĄTKI STARARCHITEKTÓW

Tschumi, który podobnie jak kilka innych gwiazd współczesnej architektury, m.in. Daniel Libeskind, Zaha Hadid, Rem Koolhas i Frank Gehry, był bohaterem wystawy Deconstructivist Architecture, zorganizowanej przez Marka Wigleya i Phillipa Johnsona w nowojorskiej MoMie w 1988 roku. Chociaż między twórczością stararchitektów można obecnie znaleźć niewiele podobieństw, to 26 lat temu ich punktem wspólnym była teoria architektury, a szczególnie elementy inspirowane pismami Jacquesa Derridy.

Wykładowcy akademiccy z niewielkim doświadczeniem projektowym, w niedługim czasie stali się jednymi z najbardziej wpływowych architektów o gwiazdorskim statusie, a idee znane z ich prac teoretycznych przerodziły się w konkretne realizacje. Tschumi, jako jeden z nielicznych, dalej prowadził swoje teoretyczne poszukiwania. Może dzięki temu jego budynki, choć śmiałe i wizjonerskie, nie wydają się tak dziwne i nieprzyjazne, jak niektóre z najnowszych projektów Libeskinda czy Hadida?

OSTATNI DEKONSTRUKTYWISTA?

Wystawa w Centre Pompidou pokazuje Bernarda Tschumiego jako architekta poszukującego, dla którego teoria architektury jest narzędziem służącym do zadawania fundamentalnych pytań, na które odpowiada konkretnymi realizacjami. Czy jest on zatem ostatnim prawdziwym dekonstruktywistą?

Bernard Tschumi

Centre Pompidou, Paryż

30 kwietnia – 28 lipca 2014

Zdjęcia dzięki uprzejmości Centre Pompidou w Paryżu