Muzeum na dworcu? Dworzec na patelni? Nowy głos w debacie o zagospodarowaniu Centrum Warszawy

Wydaje się, że bieżący tydzień ma sporą szansę, aby zostać zdominowany przez powracającą dyskusję o zagospodarowaniu Centrum Warszawy. Impuls: przedwczorajsza publikacja stołecznego wydania Gazety Wyborczej. Zapowiedziano w niej kolejny remont wnętrz dworca. Biuro SUD Architects Polska przygotowało nawet wstępny projekt zakładający wprowadzenie na halę antresoli i zwiększenie ilości punktów handlowych. Projekt, nawiązujący raczej do wyglądu współczesnych centrów handlowych, niż eleganckiego stylu twórcy dworca, Aresniusza Romanowicza, wywołał w sieci burzę komentarzy. Wydawało by się, że po gromach rzucanych przez internetowych trollów przejdzie do wyważonej rozmowy o koncepcji przebudowy, wszystkich za i przeciw. Zanim obrońcy modernistycznej formy dworca zdążyli podnieść głos zareagował jednak Instytut Obywatelski.

Na stronie Instytutu można przeczytać tekst Michała Dobrzańskiego „Nowy Dworzec Centralny”, w którym autor (filozof i tłumacz) postuluje zbudowanie dla kolei nowego gmachu dworca, a starego wykorzystanie na siedzibę Muzeum Sztuki Nowoczesnej. Argumenty, które przedstawia Dobrzański dotyczą stanu placu Defilad, który cały czas stoi niewykorzystany, możliwości nowego zdefiniowania komunikacyjnych rozwiązań między dworcami Śródmieście i Centrum, a stacją Meto Centrum, wyalienowaniem obecnego dworca z reprezentacyjnej siatki Warszawy. Dobrzański pisze:

"Idealne miejsce [na nowy Dworzec Centralny] znajduje się paręset metrów na wschód od obecnego dworca, na północno-zachodnim narożniku skrzyżowania Alej Jerozolimskich i Marszałkowskiej. Tam, gdzie kiedyś stał dworzec Kolei warszawsko-wiedeńskiej. Gdzie krzyżują się dwie główne ulice Warszawy i gdzie znajduje się obecnie tzw. „patelnia” przy stacji metra „Centrum”. Nowy Dworzec Centralny stałby się głównym węzłem przesiadkowym stolicy. Inwestycja pozwoliłaby naprawić błędy przeszłości: zintegrować koleje podmiejskie, dalekobieżne oraz WKD w ramach jednego dworca, a całość bezpośrednio połączyć z komunikacją miejską – z metrem i dwiema głównymi magistralami ruchu tramwajowego w Warszawie, które krzyżują się w tym właśnie miejscu. Przybywający do miasta podróżni mogliby nie tylko bezpośrednio z dworca przesiąść się do komunikacji miejskiej. Mogliby nawet od razu pieszo udać się do tej części miasta, w której rzeczywiście coś się dzieje. Trakt Królewski znalazłby się w zasięgu spaceru od dworca. Spaceru przez tętniące życiem miasto".

Na starym dworcu miałoby zamieszkać Muzeum Sztuki Nowoczesnej. Dobrzański stawia przed oczyma czytelnika wizję będącą połączeniem paryskiego Gare d’Orsay (dworca prze-aranżowanego na muzeum sztuki przełomu XIX i XX wieku) z koncepcją prezentacji dzieł z kolekcji MSNu na podziemnych peronach.

Utopia? Spóźniony pomysł? Pomijając fakt, że śmiała koncepcja Dobrzańskiego pojawiła się trochę zbyt późno (nowy konkurs na siedzibę MSNu i zabudowę Placu Defilad wszedł już w drugą fazę), idea nowego dworca może wydać się nieco niebezpieczna. Jeśli Ratusz nie może od dziesięciu lat uporać się z MSNem, jak wyglądać by mogło o wiele większe przedsięwzięcie w rejonie Centrum? Jakim echem odbije się pomysł Dobrzańskiego w Warszawie – czas pokarze.

Grafika: Instytut Obywatelski

Wizualizacja Dworca Centralnego: materiały prasowe

fot. Radek Kołakowski, Wikimedia Commons